Het begon met een bezoek aan Middelburg waar we direct al twee molens tegenkwamen.
Daarnaast was er in het centrum een soort markt waar ook boeken verkocht werden. Hier heb ik een boek gekocht “De molens van Zeeland” een herziene druk uit 1972 dit boek geeft een beeld weer van alle molens die rond die tijd in Zeeland stonden. In totaal staan er volgens het boek in Zeeland 76 molens waarvan 1 is afgebroken en 1 molenromp met het plan tot herstel. Deze molen is herstelt en is de molen “De Lelie”te Koudekerke. Op http://www.molens.nl/ vind ik nu in de provincie Zeeland 89 molens inclusief rompen. Nummer 22 uit het boek is helaas gesloopt, dit was de molen van Wissenkerke. De molennaam “Dorpszicht en later “De Graanhalm” Deze molen is in juni 1969 gesloopt. Dan staat in het boek nog molen nr. 47, dit is de “Oranjemolen” uit Lewedorp (’s-Heer Arendskerke) Deze molen is niet terug te vinden op molens.nl. Molen nr. 60 “De Hoed” volgens het boek staat deze in Kruiningen , maar deze is reeds weer verplaatst naar Waarde. Bijgaand een verhaal van de Hollandse molen dat als geschiedenis bij deze molen staat:
De enige standerdmolen op Zuid-Beveland is te vinden in het buurtschap Waarde. Daar staat op de T-splitsing aan de Havenoordseweg een open standerdmolen, die al heel wat omzwervingen heeft gemaakt.Oorspronkelijk is deze oliemolen al voor 1550 in Gent gebouwd als Rode Roermolen. Tussen 1688 en 1700 vond de ombouw naar korenmolen plaats. In het klauwwiel (gaffelwiel) staat 1633 ingehakt en op een balk: 1744 A DE RON.Eigenaar Josef van den Bossche vereeuwigde in 1807 zijn naam zichtbaar in de houten standerd van de molen.Om de ijzeren bovenas zijn twee bovenwielen geklemd. Vroeger had het voorste bovenwiel aan beide zijden kammen en lag er voor het koppel Franse stenen nog een derde koppel stenen op de bovenste van de twee zolders.Johannes van Dijke liet in 1858 De Hoed door H.J. Vlaeminck, gepatenteerd molenmaker en timmerman te Kapellebrug, naar zijn nieuwe standplaats in Kruiningen verplaatsen, waar later een bovenwiel van korenmolen De Verwachting in Tholen is gebruikt. Voor de som van 5800 gulden kreeg hij tevens een nieuw woonhuis en stal ter plaatse.Deze molenaarsfamilie maalde tot 1945 met twee koppels 17er Franse en blauwe maalstenen graan voor boeren en bakkers. Tijdens de watersnood van 1953 moesten zandzakken voorkomen dat de molen door de sterke stroming van zijn voetstuk, de teertingen, werd gerukt. Door de flinke schade die echter niet door het Rampenfonds werd vergoed, trad een versneld verval in.De in 1942 in het naburige pakhuis geplaatste 16 PK elektromotor dreef tot 1953 een koppel 14er kunststenen, een koppel wolfjes met een diameter van 1 m. en een buil aan.In 1963 werd een grootschalige restauratie uitgevoerd, waarbij de resterende houten roede werd vervangen door nieuwe ijzeren roeden met Oud-Hollandse tuigage en een vlucht van 24 m. Op de houten kap met gebroken lijn kwam nieuw dakleer en het kruihaspel werd vernieuwd. Op de voorzijde maakten de houten schaliën plaats voor een bebording in visgraatvorm.De Vlaamse vang is vervangen door een ijzeren hoepelvang. Tevens zijn beide builen van de zolders verwijderd. Na deze restauratie werd de molen weer zo nu en dan in bedrijf gesteld voor het malen van veevoeder.Na het overlijden van de laatste beroepsmolenaar Cornelis van Dijke in 1977 kocht de gemeente de vervallen molen die flink uit het lood stond en sloeg deze in onderdelen op voor herbouw. Dankzij subsidies van het Rijk, de provincie, het Prins Bernhardfonds, de Zomerzegels, de ANWB en enkele particulicren, werd de molen overgedragen aan vereniging De Zeeuwse Molen. Deze nam het initiatief om de molen op 1 april 1989 van de Zandweg in Kruiningen naar het circa 5 kilometer oostelijker gelegen Waarde te verplaatsen. De standerdmolen werd daar vlakbij de plaats van de vroegere standerdmolen De Nijverheid, die in de jaren dertig afbrandde, op een nieuwe fundering geplaatst. Op 23 september 1993 werd de molen door prins Claus, beschermheer van de vereniging "De Hollandse Molen" officieel in gebruik gesteld.In 1995 is de molen voor het symbolische bedrag van één gulden verkocht aan Stichting Molen de Hoed als nieuwe eigenaar.De oorspronkelijke vorm van de Vlaamse standerdmolen is weer hersteld door de voorzijde met horizontale houten schaliën te dekken. Aan de onderzijde zijn driehoekige tandjes met in het midden een witte eikel aangebracht. De zij- en achterkant zijn voorzien van verticale planken met - niet oorspronkelijke - witte hoekafzettingen op de zwart geteerde molenkast. De trap aan de achterzijde reikt tot het 4,30 m. hoge bordes. Aan beide zijkanten van de molenkast zijn drie uitneembare sterren aangebracht. Aan de achterzijde is tevens een takelluifeltje afzonderlijk aangebouwd en een fraai windvaantje siert de kap.Naast de molen op het erf liggen twee molenstenen met daarnaast een fraaie miniatuur wipmolen. Vanaf de picknickbank langs de weg zijn deze goed zichtbaar.
Op de foto hiernaast zie je de molen “De Hoop” uit SerooskerkeDe molen is in 1984 vanuit het dopr verplaatst naar de molenberg op de huidige locatie. De hoop dateert waarschijnlijk uit 1835 en werd vroger ook jonge Johannes genoemd. Vanaf de bouw tot 1951 hebben er 5 generaties Houterman op de molen gemalen. Van 1958 tot 1984 was de molen het bezit van de familie Meulenberg die de molen in 1984 verkochten aan Piet de Visser die de molen verplaatste en restaureerde. In 2001 is het complex aangekocht door de familie Vergroesen dit is tot en met vandaag nog steeds de eigenaar.
Momenteel maalt de molen jaarlijks 30.000 kg tarwemeel voor Bliek Meesterbakkers en voor particulieren verkoop/
De molens die niet in het boek staan en welke ik wel op molens.nl zijn de molens van:Eben Haezer uit Spui (Terneuzen), ’t Welvaaren van Grijpskerke, Windlust in Brouwershaven.
En dan een aantal molenrompen: De Hoop te St. Laurens, Walmolen op bastion te Sas van Gent, Molen van Risseeuw te Breskens, Molen Luteyn te Nieuwvliet, De Meermin in
Terhofstede, De Verwachting te Tholen, De Ronde Molen te Overslag, De Korenbloem te Kortgene, Molen van Aalbrechtse te Cadzand, De Hoop te Hoofdplaat, Phoenix te Ellewoutsdijk en de Haas te Oud-Sabbinge.
Ik heb natuurlijk een aantal molens in de buurt van Zoutelande gefotografeerd en in twee molens ben ik geweest als bezoeker. Dit zijn nr. 39 de Seismolen te middelburg en nr. 32 de molen van Zoutelande. Van deze molens heb ik natuurlijk uitgebreidere foto’s gemaakt. Deze foto’s zijn te vinden op http://picasaweb.google.nl/Nederlandse.molens/MolensZeelandMei2008Walcheren
Ik ga proberen om naast het boek nieuwe data te verzamelen over de molens zoals ze er nu bij staan. Vorig jaar ben ik ook al in Zeeuws Vlaanderen geweest en daar heb ik zelfs op twee molens meegedraaid (Cadzand en nieuwvliet) ook van deze molens en anderen in Zeeuws Vlaanderen heb ik foto’s gemaakt. Deze zijn te vinden op http://picasaweb.google.nl/Nederlandse.molens/Vakantie2007Nieuwvliet
Om het beeld van zeeland compleet te maken zal ik ongetwijfeld nog een keer in zeeland op vakantie moeten, maar dat vinden wij geen probleem.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten