Het is vandaag de eerste draaidag van het jaar 2008. Het weersvooruitzicht is als volgt:
Komende nacht nadert een frontaal systeem waarop het flink gaat regenen. Het noordoosten blijft nog kans houden op gladheid door ijzel. De minimumtemperatuur loopt uiteen van 5 graden in Zeeland tot rond het vriespunt in Groningen. De wind trekt opnieuw aan, in de ochtend kan er langs de westkust even een stormachtige zuid tot zuidoosten wind staan en boven land zijn windstoten mogelijk. In de ochtend trekt de regen naar Duitsland weg en vanuit het westen komen dan opklaringen ons land binnen die afgewisseld worden door buien. De temperatuur ligt in de middag rond een graad of 7
zie ook plaatje met de prognose.
Het programma voor vandaag 05-01-2008 gelet op het weer: We starten met bedrijfsklaar maken, daarna gaan we draaien voor de prins en zodra we alles klaar hebben gemaakt gaan we rogge pletten.
We maken de roekettingen en de bliksemafleider los. We lichten steen op de maalzolder en de molen wordt uit zijn werk gezet op de luizolder. De vlag uitgehangen op de kapzolder (Dit keer is het een vlag van de SDUM (Stichting De Utrechtse Molens). Die aan de vlaggenstok geknoopt wordt Deze is gebaseerd op de officiële vlag van de Provincie Utrecht. De blokjes in het midden stellen de diverse molens voor waar de stichting eigenaar van is. Het is een grotere vlag dan die van het jaar van de molens en de wind trekt er flink aan) het halslager, penlager en de tegel gesmeerd. Beneden gekomen hebben we gekeken of de molen goed op de wind staat en aangezien dit niet zo is moeten we een stuk linksom kruien. Hiervoor wordt de bezetketting losgemaakt en ook de kruilier, want deze moet aan de linkerkant gelegd worden om de molen in de goede richting te kruien. Als dit gedaan is kruien we de molen op zuid-zuid-west. Als deze in de juiste positie staat leggen we de kruilier weer om en maken we ook de bezetketting weer vast. De molenaar had voorgesteld om met twee halve zonder borden te draaien, maar wij vinden dat de borden er in moeten als er zeilvoering gebruikt wordt. Daarom plaatsen we alle borden en op de binnenroede worden halve zeilen gelegd. Daarna hoeven we alleen de kneppel los te maken en de pal vast te zetten. En natuurlijk ook de bescherming voor het publiek plaatsen. De wind is matig kracht 4 Bft, we moeten wel goed het weer in de gaten houden omdat er ook onweer voorspeld word en regenbuien. Ook zal de wind later nog wat afnemen en naar het zuidwesten draaien. We lichten de vang en de molen draait voor het eerst in 2008 voor de prins. Dan is er tijd voor een bakkie koffie en na de koffie gaan rogge pletten. Eerst gaan we rogge naar de graanzolder luien, dit is ongeveer 300 kg. Als dat gebeurt is gaan we de pletter is schoonmaken. Op weg naar boven komen er bezoekers uit Australië en Nieuw Zeeland, Jantine gaat deze rondleiden terwijl ik de pletter schoonmaak. Hans maakt het gedeelte aan de onderkant (de vulpijp) schoon. Als dat gebeurt is kunnen we starten met pletten. Hiervoor starten we eerst de pletter en als deze loopt wordt eerst een beetje rogge in het kaar gedaan. Als dan blijkt dat de pletter niet vast loopt scheppen we het kaar vol.
Na enige minuten komen we er achter dat de rogge niet geplet wordt, dit komt omdat de oogst van dit jaar beduidend dunner is als die van vorig jaar. We kijken goed naar de machine om vast te zien of we de instellingen van de pletter (de rollen) kleiner kunnen zetten. Ik ontdek twee knoppen aan de linker en de rechterkant van de mach
ine waarmee de rollen ingesteld kunnen worden. Deze draaien we aan en inderdaad het pletten gaat een stuk beter. Wel stellen we vast dat de linker rol niet aangedraaid zat. We gaan verder maar na enige tijd merken we dat de linkerknop steeds losloopt, deze houden we nauwkeurig in de gaten even als het geplette resultaat. Op enig moment zie ik dat de borging van het lager van de achterste rol los zit en deze hebben we met de hand vast gedraaid. Steeds blijft de linker afstel knop loslopen, omdat we deze steeds aandraaien loopt tegen 12.30 uur de machine vast op de thermische beveiliging. We moesten nog ongeveer 50 kg pletten. We besluiten eerst te gaan eten. Hans krijgt om 13.00 uur iemand van het Utrechts Landschap op bezoek en kan ons dan niet meer helpen we moeten het dan even alleen redden. Tijdens de boterham word ook de pletter besproken en we besluiten het kaar leeg te scheppen, vervolgens ga ik de borging van het linker achter rollager vastzetten, dan bekijken we de afstelling opnieuw en gaan het nogmaals proberen. Zo gezegd zo gedaan Jantine komt me nog helpen en omdat de borging uit een dubbel moer bestaat zijn extra handjes erg makkelijk. Als de borging links vast zit stellen we de zaken opnieuw in en we proberen een handje vol door de pletter te sturen, dit gaat goed en we proberen nog wat meer, ook dit gaat goed en we besluiten nu het kaar weer te vullen en de partij af te maken. Terwijl ik het kaar vul en de pletter loopt komen er klanten voor het winkeltje en Jantine gaat deze mensen helpen terwijl ik verder ga met pletten. Hierbij ren ik af en toe naar beneden om ook het resultaat in de gaten te houden. Het pletten blijft goed gaan en de linkerrol loopt ook niet meer los. Als ik weer naar beneden ga vraagt Jantine mij om de mensen die net spullen in het winkeltje gekocht hebben rond te leiden. Dit kan maar ik moet nog wel even het kaar vullen zodat het laatste gedeelte van het te pletten graan in het kaar zit. Als dit gedaan is ga ik naar beneden om de mensen op te halen, hierbij stem ik wel met Jantine af dat zei het kaar in de gaten houd omdat de zak er nog bovenop ligt, omdat ik deze nog niet geheel leeg kon schudden. Terwijl ik de mensen rondleid houdt, Jantine de pletter in de gaten en als deze is leeg gedraaid zet ze hem uit. In mijn rondleiding zijn nog een paar mensen aangesloten en deze mensen zijn erg geïnteresseerd in de molen. Zelfs de kinderen die erbij zijn. Een jongentje van een jaar of zeven vertelt me dat hij later molenaar wordt of Tarzan. Als ik hem zeg dat hij molenaar kan worden als hij 16 is en dan nog de opleiding gaat doen, lijkt het hem beter dat hij Tarzan wordt. Als ik hem vertel dat hij ook een Jane moet hebben, wordt het hem toch teveel en wil hij toch weer molenaar worden. Op de steen zolder ziet hij dat er nog een trap naar boven gaat en ook hier wil hij kijken. Ik vertel hem dat, dat niet mag, maar als hij om 16.00 uur terug komt mag hij met het afzeilen mee helpen. Helaas kan dat vandaag niet maar hij vindt het een goed idee om dat op een ander moment wel te doen. Ik begeleid ze naar beneden en onderweg komen we Jantine alweer tegen met weer een groep uit Australië. Ik geef de kinderen beneden een kleurplaat en een blaadje over de opbouw van de molen en het blad van het jaar van de molens waarin ze alle soorten molens in Nederland in staan. Dan kan ik een kopje thee drinken terwijl Hans met zijn gast een toer door de molen maakt. Als ik de thee bijna opheb staat er alweer een groepje te wachten en deze neem ik weer mee door de molen als ik hiermee klaar ben is het alweer bijna tijd om de molen af te zeilen maar voordat we daarmee beginnen en terwijl Jantine nog een groep rondleid maak ik nog de silo schoon die boven het maalkoppel voor menselijke consumptie hangt. Hiervoor moet ik op de luizolder enkele planken uit de vloer losmaken om zo de silo te kunnen schoon maken. Als dit gebeurt is kan ik aan de onderkant de klep losmaken en de restanten spelt op te vangen. Nu deze silo schoon is kunnen we het restant wat in de bigbag staat volgende week met de Jacobsladder naar boven Ele-veren. Hiervoor moet de Jacobsladder en de put volgende week wel schoon gemaakt worden. Dit kan gebeuren door een maatschappelijke stagiaire die volgende week komt. We nemen nog een kopje thee en vullen alvast onze maalboekjes, daarna gaan we de molen wegzetten. Hierbij hebben we de volgende handelingen gedaan. We hebben de afzetting weggehaald. De molen vangen bij wiek nr. 2 het bord eruit. Vervolgens hebben we dit ook gedaan bij wiek 3 hier ook afzeilen en het bord eruit, 4 het bord eruit en 1 zeil eraf en bord eruit. Daarna hebben we het wiekenkruis vastgelegd met de roeketting en de bliksemkabel vast gemaakt en met een mooie lus gelegd. Daarna de pal losgemaakt en de kneppel vastgezet. Ook het vangtouw hebben we netjes weggehangen. Wij zijn naar de kapzolder gegaan en onderweg hebben we de steen in het werk gezet. Op de zolder hebben we de vlag gestreken. We hebben het luikgesloten, halslager en penlager van vet (reuzel) voorzien en aangedrukt en de tellerstand genoteerd. We hebben de kapzolder verlaten waarbij we het licht hebben uitgedaan en het luik gesloten. Op de maalzolder hebben we de steen bijgezet. We hebben de deuren gesloten en gezorgd dat regenlekkage in de emmer loopt. Dan zijn we klaar en er komt weer een eind aan een leerzame draaidag. Hans zorgt daarna nog voor het afsluiten van de molen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten