maandag 7 april 2008

Verslag No. 31 van de leerling op de “Nieuwe Molen”

Dit is alweer mijn 31e dag als leerling molenaar.
Aanwezig vandaag zijn Bert de Lange (gastmolenaar) Jantine, Jan Bakker (leerling bij Bert de Lange) Martijn (maatschappelijk stagiaire) en ikzelf
Het weersvooruitzicht is als volgt:
Zaterdag overdag is het wisselend bewolkt en zijn er van tijd tot tijd buien, later mogelijk met hagel en onweer. De maxima liggen rond 9 graden en er waait dan een matige, aan zee een vrij krachtige tot krachtige, noordwestenwind.
zie ook plaatje met de prognose.
Het programma voor vandaag 05-04-2008 gelet op het weer: We starten met bedrijfsklaar maken, daarna gaan we draaien voor de prins. We beginnen met het losmaken van de roekettingen en de bliksemafleider. Dan lichten we de steen op de maalzolder en zet de molen uit zijn werk op de luizolder. We hangen de vlag uit op de kapzolder smeren het halslager, penlager en de tegel. Beneden gekomen moeten we een flink stuk rechtsom kruien van West naar NW. Hiervoor wordt de bezetketting losgemaakt en ook de kruilier, want deze moet verder weggelegd worden. Als we in de goede richting staan gaan we opzeilen, we hebben besloten om 4 volle te doen want de wind is zeer matig uit NW daarna plaatsen we de bescherming voor het publiek. De wind is matig kracht 2/3 Bft, de wind zal, als alles goed gaat nog toenemen tot 4/5 Bft. We lichten de vang en de molen draait voor de prins maar wel met een zeer lage snelheid. Dan is er tijd voor koffie
Na de koffie gaat Martijn de hoek onder de trap schoon maken, zelf gaan we een bestelling die ontvangen is naar de graan zolder luien, ook willen we de strijker van het maalkoppel repareren hiervoor hebben we een stevig stuk leer wat we aan de strijker willen vastmaken.
Als we nog maar net begonnen zijn met het luien komt er een grote groep die de molen willen bezichtigen. De groep is gemengd Nederlands Duits. De Duitser binnen de groep komen uit de buurt van het zwarte woud. IK zal de rondleiding doen en daarvoor sluiten we eerst de luiken die we net geopend hebben om te luien. Daarna trek ik een jas aan want het regent. Dan kan de rondleiding beginnen. Zoals altijd start ik bij de vitrine kast en daarna volgt de rest. Als we op de stelling komen. Regent het nog lichtjes maar al snel wordt het droog waardoor ik toch alles kan vertellen wat we normaal ook vertellen. Doordat de groep veel vragen stelt en erg geïnteresseerd was is het voor ons ook prettig en vertellen we wellicht nog wat meer als anders. Als we op de stelling klaar zijn gaan we naar de steenzolder, hier zijn Jantine en Jan al bezig met de reparatie van de strijker. Op bijgaande foto is de strijker duidelijk te zien. Deze foto is van het elektrisch koppel maar het principe is gelijk aan het reguliere koppel.
Ik kan nu mijn verhaal vertellen over het maalkoppel en ook een stuk laten zien omdat het koppel gedeeltelijk open ligt. Als we hier klaar zijn vragen de bezoekers of ze ook in de kap mogen kijken. Normaal gesproken is het niet toegestaan om in de kap te kijken, maar omdat de molen bijna niet draait vanwege de wind, overleg ik met Bert en deze heeft geen bezwaar. Uit veiligheidsoverwegingen maak ik de kneppel vast en geef de anderen een seintje dat ik met de bezoekers de kap in ga.
Ook hier zijn de bezoekers geïnteresseerd en vragen weer van alles. Ook mijn schoonvader heeft zich aangesloten bij de groep hij had mij nog nooit op de molen aan het werk gezien. Als we hier klaar zijn neem ik de groep weer mee naar beneden waarbij ik de kneppel weer losmaak en de molen weer in beweging breng.
Beneden aangekomen krijgen de bezoekers nog wat informatie materiaal en dan verlaten ze de molen. Jan heeft intussen de molen naar NNO gekruid omdat het weer constant veranderd door de wisselvalligheid. Jantine (ziek) en Martijn zijn intussen al weer naar huis en voor ons is het tijd om een boterham te eten. Na de boterham gaan we dan wel de de goederen naar boven luien, dit moet wel met de hand gebeuren omdat er heel weinig wind is. Vaak staat de molen gewoon stil. Omdat we het met de hand moeten doen gaat Jan op de steenzolder het luitouw bedienen, ik sta op de graanzolder om de zakken aan te pakken en Bert staat beneden om de zakken in de luimat te doen. Als dit gebeurt is komen er een paar klanten die nog wat goederen willen kopen. Ik ga deze klanten bedienen en als ik klaar ben ga ik kijken waar Bert en Jan zijn. In eerste instantie kan ik ze niet vinden en mijn vermoeden is dat ze in de kap zitten. De molen staat echter niet op de vang en ook de kneppel is zeker niet vastgezet. Ik ga ook naar boven om de heren te vertellen dat dit eigenlijk niet kan. Als ik maar goed en wel in de kap ben zie ik dat de molen gaat draaien maar helaas is dit de verkeerde kant uit, ik twijfel geen moment en spoed mij naar beneden om de molen te vangen. Dit is snel gebeurt en als ook Jan en Bert beneden zijn, stellen we vast dat de wind 180 graden om is en nu uit ZWW waait. Dit kan twee dingen betekenen. Er is een bui overgetrokken die zijn eigen wind heeft, of er is een trog over getrokken waarna de wind is gedraaid. Omdat we altijd vooraf de weerkaarten bekijken weet ik natuurlijk dat er een trog in de buurt lag. We besluiten om te gaan kruien en in dit geval gaan we krimpend kruien en daarvoor moet de kruilier naar de andere kant. Met vereende krachten zetten we de molen op ZWW. Daarna zetten we de kruilier weer om en ook de bezetketting wordt weer vastgezet. Dan bemerk ik dat de kruilier verkeerd is opgerold. Dit wilden we nog herstellen , maar is nog niet gebeurd. Dan lichten we de vang en kan de molen zijn rondjes weer draaien. We nemen nog wat te drinken en dan is het alweer tijd om af te zeilen. Het regent pijpenstelen en we besluiten eerst maar de afwas te doen en ook het maalboek in te vullen. Na een kwartiertje is het droog en kunnen we gaan afzeilen.

Om 16.00 uur is het tijd om af te zeilen. We hebben de afzetting weggehaald. De molen gevangen bij wiek nr. 2 en het zeil eraf en geklampt daarna het bord eruit. Vervolgens hebben we dit ook gedaan bij wiek 3, 4 en 1. Daarna hebben we het wiekenkruis vastgelegd met de roeketting en de bliksemkabel vast gemaakt en met een mooie lus gelegd. Dan de pal losgemaakt en de kneppel vastgezet. Ook het vangtouw hebben we netjes weggehangen. Dan gaan we naar de kapzolder en onderweg de steen in het werk gezet. Op de zolder hebben we de vlag gestreken, het luikgesloten, halslager en penlager van vet (reuzel) voorzien en aangedrukt en de tellerstand genoteerd. Daarna hebben we de kapzolder verlaten waarbij het licht is uitgedaan en het luik gesloten. Op de maalzolder hebben we de steen bijgezet. We hebben de deuren gesloten en gezorgd dat regenlekkage in de emmer loopt. Beneden gekomen vullen we nog de papieren in die Hans altijd vult, Bert maakt nog een molenaars verslag met de stand en daarna gaan Bert en Jan weg. Ik zorg daarna nog voor het afsluiten van de luiken, het binnenhalen van de vlag van het Utrechts landschap en doe de verlichting uit en sluit de molen. Dan is er ook voor mij toch weer een einde gekomen aan een draaidag met een winkracht 2/3 terwijl ook hier een toenemend tot 5 Bft voorspelt was.

Geen opmerkingen: