Verslag No. 40 van de leerling op de “Nieuwe Molen”

Dit is alweer mijn 40e dag als leerling molenaar. Aanwezig vandaag zijn Hans de Kroon (molenaar) en ikzelf.
Het weersvooruitzicht is als volgt:
Vanavond en vannacht is er vrijwel geen bewolking. Zeer lokaal kan wat grondmist ontstaan. De minimumtemperatuur wordt ongeveer 11 graden. Er staat een zwakke tot matige noordwestelijke wind. Zaterdag begint de dag met zon. Op nadering van een storing neemt in de middag de bewolking toe gevolgd door buiige regen. Lokaal kan ook onweer voorkomen. De middagtemperatuur wordt ongeveer 23 graden. De wind waait uit richtingen tussen zuid en oost en is matig. zie ook plaatje met de prognose.
Het programma voor vandaag 05-07-2008 gelet op het weer: We starten met bedrijfsklaar maken, daarna gaan we draaien voor de prins. Vandaag wordt gebruikt om onderhoud uit te voeren. We moet de wiggen in het steen rondsel nakijken er is een wig weg, daarnaast moeten we een nieuwe bevestiging maken aan de verbinding tussen de voorraad silo en het kaar. We beginnen met het losmaken van de roekettingen en de bliksemafleider. Dan lichten we de steen op de maalzolder en zet de molen uit zijn werk op de luizolder. We hangen de vlag uit op de kapzolder smeren het halslager, penlager en de tegel. Beneden gekomen moeten we een stuk linksom kruien van West naar Zuid. Hiervoor wordt de bezetketting losgemaakt en ook de kruilier, want deze moet omgelegd worden om de molen de goede kant uit te kruien. Als we de molen op zuid hebben staan kunnen we zeil voor gaan leggen. De wind is matig kracht 3 Bft, daarom leggen we 4 volle voor. we moeten wel goed het weer in de gaten houden omdat er later op de dag een depressie over Nederland trekt waarbij de wind uit het westen gaat waaien en deze ook nog aantrekt. Ook kunnen er regen en onweer ontstaan. Als we alle zeilen hebben gedaan, kunnen we de bescherming voor het publiek plaatsen. We lichten de vang en de molen draait voor de prins met een redelijke snelheid. Dan is er tijd voor koffie en tijdens de koffie bespreken we vragen die door Gerrit Pouw gemaakt zijn. Dit zijn 500 vragen waaraan ik begonnen ben met deze te beantwoorden. De eerste vragen gaan over de standerd molen en hier zit een vraag tussen Hoe kan men aan de trap zien dat het een oude molen is? Hierop weet ik het antwoord niet en Hans ook niet, Hans gaat dit op zoeken in het boek van de standerd molen. Hans heeft ook nog ergens vragen en zal deze naar mij en de anderen mailen. Later blijken dit examenvragen te zijn gemaakt op de molen van Hellevoetsluis. Dit betreft praktijk, theorie en weer vragen. Als de koffie op gaan we aan de onderhoudstaken beginnen. Omdat Rita even weg moet houd Hans de winkel in de gaten en ik begin met de bevestiging van de verbinding van de silo naar het kaar. Hans had hiervoor al op mijn verzoek kistsluitingen gehaald. Deze moet wel iets aangepast worden om dat wij geen 90 graden hoek hebben. Na een uurtje puzzelen heb ik de bevestigingen gemonteerd en kan de verbinding naar het kaar weer snel gemonteerd en gedemonteerd worden.
Dan komen er bezoekers op de molen en deze ga ik eerst rondleiden. Als de rondleiding klaar is, is het intussen al tijd om te gaan eten. Ik controleer nog de het weer en de snelheid waar we mee draaien en stel vast dat het sneller gaat als vanmorgen maar nog niet te hard gaat dus we hoeven nog geen zeil terug te nemen. Nu kunnen we gaan eten.
Na de lunch ga ik eerst even naar de bouwmarkt om schroeven te kopen. Als ik terug ben, gaan we aan het steen rondsel beginnen. Uit het steen rondsel is een wig weg en we willen geen risico lopen, daarom gaan we alle wiggen controleren en er een nieuw tussen zetten. Sommige wiggen zitten los en daarom halen we de wouterlatten weg en slaan we deze wiggen aan. Daarna slaan we ter beveiliging weer de wouterlatten onder de wiggen. Als dit gebeurt is gaan we de nieuwe wig erin maken. Helaas hebben we geen wig die dik genoeg is, wel hebben we een hardhouten wig de erg lang is. Deze zagen we op lengte en het stuk wat te lang is monteren we met twee verzonken schroeven op het andere stuk, zodanig dat de gemaakte wig het zelfde geplaatst word als zijn buurman. Ik ga eerst naar benden om nog wat gereedschap te halen en tref daar bezoekers. Deze wil ik gaan rondleiden maar Hans vind dat ik eerst het werk aan de rondsel af moet maken en hij neemt de bezoekers over. Ik ga verder maar als ik nog maar goed en wel de wig heb vast geslagen en de wouterlat wil plaatsen gaat de bel. Ik ga naar beneden en hier staat een groep van 8 bezoekers te wachten. Dan start ik toch eerst maar de rondleiding. Ik moet wel in de gaten houden dat we na de rondleiding wel eerst het rondsel af moeten maken. Als ik met de rondleiding klaar ben kunnen we een kopje thee drinken Hans heeft de wouterlatten nog vastgezet en tevens geconstateerd dat we nog wat speciale spijkers nodig hebben om wouterlatten in eiken balken te slaan. Deze gaat hij in de loop van de week nog kopen. Er komen nog wat klanten voor de winkel en hans gaat deze nog helpen. Ik heb gemerkt dat de wind nog is aangetrokken en besluit de zeilvoering te verminderen. In eerste instantie wilde ik 2 halve op de buitenroede maken, maar als ik dit gedaan heb en de vang weer licht gaat het nog te hard. Daarom besluit ik ook nog de andere zeilen te halveren. Dan laat ik de molen weer draaien en merk dat het nu veel beter is. Er is nu geen zeilslag meer. Zo kan de molen nog een tijdje draaien. Het lijkt erop dat de wind ook gaat veranderen, de lucht trekt dicht er komt ander weer aan. Gelukkig blijft de wind tot dat het tijd is om al te zeilen in de zelfde richting waaien en hoeven we niet meer te kruien. Om 16.00 uur is het tijd om af te zeilen. We hebben de afzetting weggehaald. De molen gevangen bij wiek nr. 2 en het zeil eraf en geklampt daarna het bord eruit. Vervolgens hebben we dit ook gedaan bij wiek 3, 4 en 1. Daarna hebben we het wiekenkruis vastgelegd met de roeketting en de bliksemkabel vast gemaakt en met een mooie lus gelegd. Dan de pal losgemaakt en de kneppel vastgezet. Ook het vangtouw hebben we netjes weggehangen. Dan gaan we naar de kapzolder en onderweg de steen in het werk gezet. Op de zolder hebben we de vlag gestreken, het luikgesloten, halslager en penlager van vet (reuzel) voorzien en aangedrukt en de tellerstand genoteerd. Daarna hebben we de kapzolder verlaten waarbij het licht is uitgedaan en het luik gesloten. Op de maalzolder hebben we de steen bijgezet. We hebben de deuren gesloten en gezorgd dat regenlekkage in de emmer loopt. Beneden gekomen, gaan we de luiken sluiten, daarna vullen we nog het maal boek in en dan zijn we klaar en er komt weer een eind aan een leerzame draaidag. Hans zorgt daarna nog voor het afsluiten van de molen.