dinsdag 2 september 2008

Verslag No. 42 van de leerling op de “Nieuwe Molen”

Dit is alweer mijn 42e dag als leerling molenaar. Aanwezig vandaag zijn Hans de Kroon (molenaar) en ikzelf.
Dit wordt een net als vorige week een andere dag als normaal omdat de schilders nog steeds bezig zijn om op de molen het schilderwerk te vervangen. De molen is wel bruikbaar maar de windborden zijn eruit en deze mogen niet terug geplaatst worden. Omdat de wind matig is gaan we dus met volle zeilen draaien zonder windborden. Aan het einde van dag moeten we de molen ook weer terug kruien op Zuid. Anders kunnen de schilders niet met de hoogwerker bij het wiekenkruis komen. Hiervoor gaan we wel wat eerder stoppen.
Het weersvooruitzicht is als volgt: Er is nauwelijks bewolking en vannacht kan zich mist vormen. In het noordoosten is die mist mogelijk dicht. Het koelt af naar zo'n 13 graden. Zuid van de grote rivieren is de zwakke wind eerst nog westelijk, elders noordelijk. In de nacht draait de wind naar het oosten. Na het optrekken van eventuele mist en laaghangende bewolking krijgen we zaterdag overdag volop zon en wordt het in de middag een graad of 23. In het oosten en zuiden kan het met 25 graden zomers warm worden. De oostelijke wind is zwak tot matig, kracht 2 of 3. zie ook plaatje met de prognose.
Het programma voor vandaag 30-08-2008 gelet op het weer: We starten met bedrijfsklaar maken, daarna gaan we draaien voor de prins. Vandaag komt er weer koren op de molen Er wordt 490 kg tarwe en 1655 kg rogge gebracht. Deze moeten we dit maal helemaal naar de luizolder luien, dit wind komt vandaag uit het Zuidoosten en lijkt wat beter dan de vorige week. We beginnen met het losmaken van de roekettingen en de bliksemafleider. Dan lichten we de steen op de maalzolder en zetten de molen uit zijn werk op de luizolder. We hangen de vlag uit op de kapzolder smeren het halslager, penlager en de tegel. Beneden gekomen moeten we een stuk linksom (krimpend) kruien van Zuid naar Zuidoost. Hiervoor wordt de bezetketting losgemaakt en ook de kruilier, want deze moet omgelegd worden om de molen te kruien. Als we de molen op Zuidoost hebben staan kunnen we zeil voor gaan leggen. De wind is zwak tot matig kracht 2/3 Bft, daarom leggen we 4 vollen voor. Het weer is zonnig en de verwachting is dat de wind nog wat verder naar het oosten zal gaan. Als we alle zeilen hebben gedaan, kunnen we de bescherming voor het publiek plaatsen. We lichten de vang en de molen draait voor de prins met een matige snelheid. We zijn juist op tijd want de boeren van de trapakkers zijn al gearriveerd met het graan. Deze (vrijwillige) boeren ploegen, zaaien en oogsten nog op traditionele manier het land met paarden. (zie foto)
























Ook het dorsen van het graan gebeurt nog traditioneel.De vrouwen van deze boeren helpen nog op traditionele manier mee met de verwerking van de oogst. Bij het lossen gaan we de zakken graan eerst op pallets leggen en de volle pallets rijden we naar binnen. Als dat gebeurt is drinken we gezamenlijk koffie en horen we hoe deze vrijwilligers al dat werk doen. Na de koffie begin ik meteen met luien, want het zijn wel 53 zakken rogge die naar de 4e zolder (luizolder) moeten.
Het luien gaat niet snel omdat de wind niet erg sterk is. Gelukkig hoef ik het deze keer niet met de hand te doen. Het enige wat ik wel moet doen is het stapelen van de zakken. Deze zakken zijn gelukkig niet zo zwaar als die van vorige week. In deze zakken zit gemiddeld 35 kg. Af en toe komt er een bezoeker Hans neemt deze dan mee terwijl Truus beneden de zakken aan het luitouw hangt. De bezoekers kunnen nu wel goed zien hoe dit luien in het werk gaat. Als we ca 30 zakken hebben gedaan is het tijd om een boterham te eten. Daarna ga ik eerst de molen beter op de wind zetten, deze is verder naar het oosten gedraaid. Dan gaan we verder met het luien van de resterende zakken en ook nu komt er af en toe een bezoeker. Ondanks dat de wind meer in het oosten gedraaid is, is de sterkte ervan niet toegenomen. Het luien gaat daarom niet snel en pas tegen 15.00 uur zijn de laatste zakken op de luizolder opgeslagen. Tijd voor een kopje thee, Hans heeft beneden een oud collega op bezoek. Hans vertelt me dat de automobiel club van Opel, die tegen half vier zou arriveren later komt omdat ze met een pech geval zitten. We spreken af dat we net als vorige week eerder stoppen en af gaan zeilen.

We gaan eerst een aantal vloeren vegen omdat het geknoeide graan natuurlijk muizen aantrekt. Ook wordt het muizen vergif vervangen om eventueel aanwezig muizen te doden. Als we hiermee klaar zijn gaan we afzeilen. Ik hebben de afzetting weggehaald. De molen gevangen bij wiek nr. 2 en het zeil eraf en deze keer wordt het zeil niet geklampt maar juist over het hekwerk getrokken en daarna tussen de onderste delen van het hekwerk gedraaid en vast gezet. Nu hebben de schilders geen last van de zeilen. Vervolgens heb ik dit ook gedaan bij wiek 3, 4 en 1. Als wiek 4 aan de beurt is knopen we daar een spandoek van de open monumentendag van 13 september in. Daarna wordt de molen terug gekruid van Oost naar Zuid. Daarna heb ik het wiekenkruis vastgelegd met de roeketting en de bliksemkabel vast gemaakt en met een mooie lus gelegd. Hans heeft de pal losgemaakt en de kneppel vastgezet. Ook het vangtouw hebben we netjes weggehangen. Ik zie dat op de de Nieuwe weg oude auto’s aan komen rijden en waarschuw Hans.
Hij gaat naar beneden om de gasten op te vangen. Ik ga ook naar beneden om mijn foto toestel te halen, want ik wil natuurlijk wel weer een foto bij mijn verslag hebben. Vanaf de stelling kan ik mooi een overzichtsfoto van deze mooie oude mobielen maken. Een aantal bezoekers is ook op de stelling aangekomen en ik vraag ze om mee te gaan naar de kap, waar ik dan de laatste handelingen kan uitvoeren en tevens iets vertellen over deze molen. Onderweg heb ik de steen in het werk gezet. Op de zolder heb ik de vlag gestreken het halslager en penlager van vet (reuzel) voorzien en aangedrukt en de tellerstand genoteerd. Daarna heb ik het luik gesloten. Samen met de gasten hebben we de kapzolder verlaten waarbij het licht is uitgedaan en het luik gesloten. Op de maalzolder heb ik de steen bijgezet. Als de gaten naar beneden zijn heb ik de deuren gesloten en gezorgd dat regenlekkage in de emmer loopt. Beneden gekomen, praten we nog wat na met de gasten en sommige kopen nog wat pannenkoekenmeel. Als de groep vertrokken is sluiten we de luiken en vullen we nog het maal boek in en dan zijn we klaar en er komt weer een eind aan een leerzame draaidag. Hans zorgt verder voor het afsluiten van de molen.

Geen opmerkingen: