Dit is mijn 50e dag als leerling molenaar.
Dag 50 is een speciale dag want op donderdag 4 december ’08 wordt het de open steen van het voerkoppel door Hans Titulaer gevuld, daarnaast wordt de blauwe steen opengelegd en gescherpt. Aanwezig vandaag zijn Hans de kroon (molenaar) Jantine, Ben Hans Titulaer en ikzelf.
Zie ook foto’s: http://picasaweb.google.nl/Nederlandse.molens/SteenVullen4122008#
Met zijn alle waren we al om 9.00 uur op de molen. Eerst moest het nodige gereedschap naar de steenzolder, dit werd met de luimat gedaan. Daarna moet de steen schoon en stofvrij gemaakt worden. Gelijktijdig Gaan Hans en Jantine, Ben en Ik het blauwe koppel open leggen. Hiervoor moet eerst de steenspil verwijderd worden. Op de luizolder wordt een gedeelte uit de vloer gehaald, daarna wordt een klos op de spilbalk losgemaakt waardoor het tapeinde van de steenspil vrijkomt. Dan wordt met een takel voorzichtig de steen spil opgehesen totdat deze vrij uit de steen komt. Dan kunnen we de steenspil laten zakken en met de klauw op een balkje zetten, zodanig dat de spil niet om kan vallen en we vrij kunnen werken. Wel wordt nog even met een touw wat extra veiligheid aangebracht. Nu de steenspil eruit is kunnen we met de steenkraan de loper lichten. We draaien de steen voorzichtig omhoog , maar ontdekken dat de bolspil mee omhoog komt. Deze wordt onder uit de taatspot getrokken. Nu moeten we ervoor zorgen dat de bolspil loskomt. Er worden nu een paar klappen gegeven op de nok voor de rijn, aan de bovenkant van d
e bolspil. Na enige tijd komt de bolspil los en kunnen we de loper verder omhoog draaien. Als deze helemaal vrij is kunnen we hem naast het koppel zetten en draaien, zodat het scherpsel zichtbaar wordt. Wat ook zichtbaar wordt is dat de steen is dicht gelopen.
Het dichtlopen is volgens Hans T een gevolg van te weinig afvoer door de strijker, daarom wordt er besloten straks 2 strijkers op de steen te zetten, allen onder en hoek van 120 graden. We moeten nu allebei de stenen goed schoonmaken met een staalborstel, dan kan Hans T deze later schoon scherpen, hij hoeft de stenen niet echt te billen want er zit nog een goed scherpsel op. Maar doordat de steen dicht gelopen is lijkt het alsof de steen gescherpt zou moeten worden. Terwijl ik samen met Jantine probeer de loper schoon te maken, doet Hans de Kroon de ligger, kan Ben beginnen met het voorbehandelen van de steen. Dit moet gebeuren om de latere vulling met rivierkwarts goed te laten hechten op de bestaande steen. Als ik het goed onthouden heb is dit gebeurd met magnesium chloride een stof die als bindmiddel fungeert. Dit is een tijdrovend werkje omdat alle gaten aan vier kanten moeten worden ingesmeerd. Na verloop van tijd gaat Jantine Ben helpen omdat wij sneller vorderen met het schoonmaken van het blauwe koppel. Als het blauwe koppel schoon is, Kan Hans de Kroon beginnen met het smeersysteem, want er is ontdekt dat de stauferpot die op deze steenbus is aangebracht helaas geen smering geeft, het smeer kanaal zit verstopt. Hiervoor moet hans de leiding blootleggen en zorgen dat deze weer gangbaar wordt gemaakt. Om hierbij te kunnen moet eerst de bolspil verwijderd worden. Deze zit goed vast en met pijn en moeite krijgen we deze ook uit de steenbus. Ook deze moet later goed schoongemaakt worden, evenals de taatspot met het daarin verborgen lager. Ik ga met een door Hans T meegebrachte takel de loper van het voerkoppel draaien. Er worden drie steunpunten aangebracht tussen de donsbalk en het spoorwiel en daarna kunnen we met speciale banden de takel ophangen. Deze takel die 2 ton kan beuren gebruiken we om de steen voldoende omhoog te brengen en daarna te kunnen draaien. De bestaande steenkraan kan niet ingezet worden omdat deze te klein is. Er wordt ook overlegd om op deze molen een nieuwe steenkraan te plaatsen en dan de bestaande kraan, naar een andere molen te doen. Hiervoor wordt en schets gemaakt en worden zaken opgemeten. De door Hans T meegebrachte beugels worden aangebracht en het takelen kan beginnen. Helaas hebben we de beugels niet in de juiste gaten gestopt en hebben we ook de kunststof afstandhouders niet aangebracht. Dan nog maar en keer en na een tijdje zijn we zover dat we de steen rechtop hebben. Nu kunnen we de steen met beleid kantelen, zodat de kant van het scherpsel zichtbaar wordt. Als de steen gedraaid is wordt deze weer op klossen gezet om behandeld te worden. De ijzeren ringen worden ontroest, zodat deze geschilderd kunnen worden met Hammerite. Ook hier moeten de gaten gereinigd worden. Deze gaten worden niet gevuld, alleen de steen moet gescherpt worden. En de balanceerrijn waar deze steen mee is uitgerust moet behandeld worden. Hans de Kroon en Ben proberen hem uit de rijnschoenen te nemen, maar door de lange stilstand heeft roestvorming ervoor gezorgd dat dit nu niet mogelijk is. Met Hans T is afgesproken dat we deze eruit halen als de steen weer omgekeerd is. Dan ook zal Hans T de balanceerrijn en de rijnschoen wat weg slijpen. Ook worden er dan merktekens opgezet zodat deze weer in de juiste volgorde in elkaar wordt gezet. Hans T is intussen begonnen met het schoon scherpen van de ligger. Dit doet hij niet met een bilhamer maar met een Hilti waarin een speciale scherpbeitel is geplaatst. Als Ben en Jantine klaar zijn met het voorstrijken kunnen we even een bakkie doen en intussen maakt Hans T de vulling voor de steen gereed. Als dit allemaal ook weer boven gearriveerd is kunnen we beginnen met vullen. Het vullen gebeurt in lagen waarbij we de vulling iedere keer aankloppen om te voorkomen dat de holtes niet goed gevuld zijn. Ook dit is een nauwkeurig en tijdrovend klusje. Gelukkig voor Hans T kan hij intussen doorgaan met het scherpen van de ligger. Daarna is de loper van het voerkoppel aan de beurt. Nadat wij alle lagen hebben aangebracht moeten we nog zorgen dat alles goed zit en dat het vocht op de afwerking komt te staan, pas dan zijn de gaten goed gevuld. Hans T heeft inmiddels de loper van het voer koppel ook gedaan en begint nu aan de loper van het blauwe koppel. Helaas voor hem breken hier tijdens het schoon scherpen stukken af en moet hier ook twee reparatie plekken gemaakt worden. Hij hakt de plekken in tot een diepte van 1,5 cm uit en daarna worden ook deze plekken met het hechtmiddel behandeld. Als dit gedaan is kunnen wij beginnen met het inpakken van de ligger van het voerkoppel en onder de steenbus wordt een klein elektrisch kacheltje geplaatst om wat warmte aan de ligger en blauwe loper te geven, zodanig dat het geheel in ieder geval op normale wijze kan drogen. Het hele droogproces duurt overigens 6 weken, maar met 2 weken kan Hans T de steen al bewerken. Terwijl wij de ligger inpakken vult Hans T de loper van het blauwe koppel. Deze wordt dan samen met de ligger ingepakt. Over het geheel leggen we nog jute zakken om de warmte vast te houden en te geleiden naar de gerepareerde plaatsen. Als alles is in gepakt is het tijd om de spullen van Hans T weer nar benden te luien, want het is inmiddels al na vijven. Als alles beneden is kan Hans T het gereedschap schoonmaken en de spullen in de auto laden. Dan komt er een einde aan een enerverende dag. Waar zeker ik weer veel geleerd heb.
Dag 50 is een speciale dag want op donderdag 4 december ’08 wordt het de open steen van het voerkoppel door Hans Titulaer gevuld, daarnaast wordt de blauwe steen opengelegd en gescherpt. Aanwezig vandaag zijn Hans de kroon (molenaar) Jantine, Ben Hans Titulaer en ikzelf.
Zie ook foto’s: http://picasaweb.google.nl/Nederlandse.molens/SteenVullen4122008#
Met zijn alle waren we al om 9.00 uur op de molen. Eerst moest het nodige gereedschap naar de steenzolder, dit werd met de luimat gedaan. Daarna moet de steen schoon en stofvrij gemaakt worden. Gelijktijdig Gaan Hans en Jantine, Ben en Ik het blauwe koppel open leggen. Hiervoor moet eerst de steenspil verwijderd worden. Op de luizolder wordt een gedeelte uit de vloer gehaald, daarna wordt een klos op de spilbalk losgemaakt waardoor het tapeinde van de steenspil vrijkomt. Dan wordt met een takel voorzichtig de steen spil opgehesen totdat deze vrij uit de steen komt. Dan kunnen we de steenspil laten zakken en met de klauw op een balkje zetten, zodanig dat de spil niet om kan vallen en we vrij kunnen werken. Wel wordt nog even met een touw wat extra veiligheid aangebracht. Nu de steenspil eruit is kunnen we met de steenkraan de loper lichten. We draaien de steen voorzichtig omhoog , maar ontdekken dat de bolspil mee omhoog komt. Deze wordt onder uit de taatspot getrokken. Nu moeten we ervoor zorgen dat de bolspil loskomt. Er worden nu een paar klappen gegeven op de nok voor de rijn, aan de bovenkant van d
e bolspil. Na enige tijd komt de bolspil los en kunnen we de loper verder omhoog draaien. Als deze helemaal vrij is kunnen we hem naast het koppel zetten en draaien, zodat het scherpsel zichtbaar wordt. Wat ook zichtbaar wordt is dat de steen is dicht gelopen.Het dichtlopen is volgens Hans T een gevolg van te weinig afvoer door de strijker, daarom wordt er besloten straks 2 strijkers op de steen te zetten, allen onder en hoek van 120 graden. We moeten nu allebei de stenen goed schoonmaken met een staalborstel, dan kan Hans T deze later schoon scherpen, hij hoeft de stenen niet echt te billen want er zit nog een goed scherpsel op. Maar doordat de steen dicht gelopen is lijkt het alsof de steen gescherpt zou moeten worden. Terwijl ik samen met Jantine probeer de loper schoon te maken, doet Hans de Kroon de ligger, kan Ben beginnen met het voorbehandelen van de steen. Dit moet gebeuren om de latere vulling met rivierkwarts goed te laten hechten op de bestaande steen. Als ik het goed onthouden heb is dit gebeurd met magnesium chloride een stof die als bindmiddel fungeert. Dit is een tijdrovend werkje omdat alle gaten aan vier kanten moeten worden ingesmeerd. Na verloop van tijd gaat Jantine Ben helpen omdat wij sneller vorderen met het schoonmaken van het blauwe koppel. Als het blauwe koppel schoon is, Kan Hans de Kroon beginnen met het smeersysteem, want er is ontdekt dat de stauferpot die op deze steenbus is aangebracht helaas geen smering geeft, het smeer kanaal zit verstopt. Hiervoor moet hans de leiding blootleggen en zorgen dat deze weer gangbaar wordt gemaakt. Om hierbij te kunnen moet eerst de bolspil verwijderd worden. Deze zit goed vast en met pijn en moeite krijgen we deze ook uit de steenbus. Ook deze moet later goed schoongemaakt worden, evenals de taatspot met het daarin verborgen lager. Ik ga met een door Hans T meegebrachte takel de loper van het voerkoppel draaien. Er worden drie steunpunten aangebracht tussen de donsbalk en het spoorwiel en daarna kunnen we met speciale banden de takel ophangen. Deze takel die 2 ton kan beuren gebruiken we om de steen voldoende omhoog te brengen en daarna te kunnen draaien. De bestaande steenkraan kan niet ingezet worden omdat deze te klein is. Er wordt ook overlegd om op deze molen een nieuwe steenkraan te plaatsen en dan de bestaande kraan, naar een andere molen te doen. Hiervoor wordt en schets gemaakt en worden zaken opgemeten. De door Hans T meegebrachte beugels worden aangebracht en het takelen kan beginnen. Helaas hebben we de beugels niet in de juiste gaten gestopt en hebben we ook de kunststof afstandhouders niet aangebracht. Dan nog maar en keer en na een tijdje zijn we zover dat we de steen rechtop hebben. Nu kunnen we de steen met beleid kantelen, zodat de kant van het scherpsel zichtbaar wordt. Als de steen gedraaid is wordt deze weer op klossen gezet om behandeld te worden. De ijzeren ringen worden ontroest, zodat deze geschilderd kunnen worden met Hammerite. Ook hier moeten de gaten gereinigd worden. Deze gaten worden niet gevuld, alleen de steen moet gescherpt worden. En de balanceerrijn waar deze steen mee is uitgerust moet behandeld worden. Hans de Kroon en Ben proberen hem uit de rijnschoenen te nemen, maar door de lange stilstand heeft roestvorming ervoor gezorgd dat dit nu niet mogelijk is. Met Hans T is afgesproken dat we deze eruit halen als de steen weer omgekeerd is. Dan ook zal Hans T de balanceerrijn en de rijnschoen wat weg slijpen. Ook worden er dan merktekens opgezet zodat deze weer in de juiste volgorde in elkaar wordt gezet. Hans T is intussen begonnen met het schoon scherpen van de ligger. Dit doet hij niet met een bilhamer maar met een Hilti waarin een speciale scherpbeitel is geplaatst. Als Ben en Jantine klaar zijn met het voorstrijken kunnen we even een bakkie doen en intussen maakt Hans T de vulling voor de steen gereed. Als dit allemaal ook weer boven gearriveerd is kunnen we beginnen met vullen. Het vullen gebeurt in lagen waarbij we de vulling iedere keer aankloppen om te voorkomen dat de holtes niet goed gevuld zijn. Ook dit is een nauwkeurig en tijdrovend klusje. Gelukkig voor Hans T kan hij intussen doorgaan met het scherpen van de ligger. Daarna is de loper van het voerkoppel aan de beurt. Nadat wij alle lagen hebben aangebracht moeten we nog zorgen dat alles goed zit en dat het vocht op de afwerking komt te staan, pas dan zijn de gaten goed gevuld. Hans T heeft inmiddels de loper van het voer koppel ook gedaan en begint nu aan de loper van het blauwe koppel. Helaas voor hem breken hier tijdens het schoon scherpen stukken af en moet hier ook twee reparatie plekken gemaakt worden. Hij hakt de plekken in tot een diepte van 1,5 cm uit en daarna worden ook deze plekken met het hechtmiddel behandeld. Als dit gedaan is kunnen wij beginnen met het inpakken van de ligger van het voerkoppel en onder de steenbus wordt een klein elektrisch kacheltje geplaatst om wat warmte aan de ligger en blauwe loper te geven, zodanig dat het geheel in ieder geval op normale wijze kan drogen. Het hele droogproces duurt overigens 6 weken, maar met 2 weken kan Hans T de steen al bewerken. Terwijl wij de ligger inpakken vult Hans T de loper van het blauwe koppel. Deze wordt dan samen met de ligger ingepakt. Over het geheel leggen we nog jute zakken om de warmte vast te houden en te geleiden naar de gerepareerde plaatsen. Als alles is in gepakt is het tijd om de spullen van Hans T weer nar benden te luien, want het is inmiddels al na vijven. Als alles beneden is kan Hans T het gereedschap schoonmaken en de spullen in de auto laden. Dan komt er een einde aan een enerverende dag. Waar zeker ik weer veel geleerd heb.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten