dinsdag 10 juli 2007

Verslag No. 5 van de leerling op de “Nieuwe Molen”

Dit is mijn vijfde dag als leerling molenaar.
Aanwezig vandaag zijn Hans (de molenaar) Peter Baltussen en ikzelf.
Het programma van vandaag 07-07-2007 kijkend naar de weersomstandigheden is als volgt. We krijgen vandaag op deze bijzondere dag een bruidspaar wat foto’s komt maken op en rond de molen.
Molen bedrijfsklaar maken met vlaggen tussen de wieken vanwege het bruidspaar, onbelast draaien, Rogge malen, molen wegzetten.
De weersvooruitzichten zijn als volgt: Zonnige periode en wolkenvelden in het noorden mogelijk een bui. Ook bestaat de kans op mogelijk onweer. De wind is zuidwest kracht 4. De molenaar heeft op basis van deze gegevens besloten dat we onbelast draaien met 4 halve zeilen. Wel moeten we steeds op het weer letten, gezien het karakter van het weer .

Het bedrijfsklaar maken van de molen:
Losmaken van de roekettingen en de bliksemafleider. De steen lichten op de maalzolder, de molen uit zijn werk te zetten op de Luizolder. Op de kapzolder worden dan vervolgens de vlag uitgehangen, het halslager, het penlager en de tegel wordt gesmeerd.
Nu gaan we weer naar buiten om de molen op de wind te kruien. (wind: zuidwest) omdat de molen vorige week al op west zuidwest stond hoefde we maar een kleinstukje te kruien.
Opzeilen van de wieken met halve zeilen en de borden plaatsen. Als alle zeilen gedaan zijn gaan we de vlaggen aanbrengen, hierbij wordt een kant van de vlag aan het hekwerk vastgemaakt en de andere kant wordt tijdelijk aan de reling vastgezet. Dan wordt de wiek gedraaid, waarbij opgelet moet worden dat de vlaggen goed meegaan en nergens aan blijven hangen. Voorzichtig te werk gaan. Als alle vlaggen aangebracht zijn kunnen de afscherming voor het publiek is geplaatst worden.
Als dit gedaan is lichten we de vang en kijken of de molen netjes draait, de lagers moeten het vet nog verwerken. Nadat we vastgesteld hebben dat dit ok is kunnen we een bakje doen.
Het bruidspaar zal om +/- 10.30 uur arriveren en daarna gaan we rogge malen.
Omdat ze er om 11.00 uur nog niet zijn besluit de molenaar dat we gaan malen en we beginnen met 4 volle zeilen. Peter –molenaar van dienst- en ik nemen dit voor onze rekening terwijl Hans in afwachting van het Bruidspaar andere dingen doet.
Als de zeilen gedaan zijn gaan we malen, waarbij ik de kaar vul met rogge, Peter aan de maalbak staat en Hans de schuddebak afstelt voor de juiste fijnheid van het meel, het overzicht houd, adviseert en assisteert. Het blijkt al snel dat we met vier volle zeilen te hard gaan want het meel wordt te grof. Daarom wordt de zeilvoering terug gebracht tot 2 hele (binnenroede) en 2 halve (buitenroede). Hierna wordt het malen hervat en snel blijkt dat deze beslissing juist is. Nu wordt er in hoog tempo gemalen. Er komen veel bezoekers en Hans laat mij de rondleiding doen, waarbij ik natuurlijk niet de vang en de wieken kan demonstreren vanwege het maalproces. Het leuke voor de bezoekers is wel dat ze nu met eigen ogen het volledig ambachtelijke malen met windkracht kunnen bekijken en beleven. Op de steenzolder kan ik toelichten wat daar allemaal gebeurt. Op de maalzolder kan ik vertellen hoe Peter met de lichtstok en zijn rechter hand de productie van de stenen steeds bijregelt en controleert. Het meest wordt op het gehoor gewerkt, de stenen produceren bij optimaal malen een zingend geluid. Tegen 11.45 uur arriveert het bruidspaar dan eindelijk en laat de molenaar ons stoppen en de wieken in de vreugde stand zetten. Ook de afzetting wordt even weggehaald om de fotograaf alle ruimte te geven. Helaas wil de bruid niet de trap op omdat dan mogelijk haar jurk stuk zou kunnen gaan. Wel worden er op de trap in de molen en buiten de molen foto’s gemaakt.

















Hans heeft intussen ook nog enkele foto’s van het bruidspaar gemaakt. Zie bijgaand het bruidspaar. Tijdens deze onderbreking komen er ook nog bezoekers welke ik mag rondleiden. Als het even wat rustiger wordt besluit Hans dat we doorgaan met malen. De molen wordt weer in beweging gebracht en de afzetting weer terug geplaatst. Ik ga weer vullen aan de kaar en Peter weer aan de maalbak. Pas tegen 13.00 uur zijn we klaar met malen, omdat het laatste kwartier de wind even afneemt. Ook het bruidspaar is dan al vertrokken. In 1,5 uur tijd een mooie score van 325 kg meel geproduceert, zelfs voor de molenaar een record. Meestal gaat het malen op de wind met deze zwaar lopende molen minder vlot. De molen wordt stil gezet, uit het werk gezet en wordt er gezwicht (zeil teruggenomen) tot 4 halven. Daarna draait de molen voor de rest van de dag "voor de prins". Tijd voor een welverdiende lunch en gelijk bespreken we het weer. Ik laat de heren ook zien een uitdraai van de beoordeling van de prognose door een meteoroloog. Dit was naar aanleiding van een mail van Jantine. (een link naar deze beoordeling heb ik ook toegevoegd in mijn weblog)

We hebben ook een weerkaart meegenomen. Dit is een weerkaart prognose zijn van zaterdag 7 juli 2007 12 UTC
Zie prognose hieronder
Wat valt er over deze kaart te zeggen:We zitten in een neutraal gebied aan de onderkant van twee depressies boven Noord-Europa. De wind is Zuidwest kracht 4 de temperatuur is ca 19 graden.
Zie ook nog de officiële weersverwachting van het KNMI.

vrijdag 06 juli en zaterdag 07 juli 2007Herfstachtig, morgen minder wind en iets warmer, maar nog steeds buien.Het is overwegend bewolkt en vooral in de noordelijke helft van het land vallen veel buien. Met een temperatuur die rond de 15 graden ligt en een (vrij) krachtige en aan de kust harde of stormachtige zuidwestenwind is het bovendien koel voor de tijd van het jaar. Bij de buien in de kustgebieden ook kans op zware windstoten (tot maximaal 85 km/uur). Pas vanavond neemt de wind geleidelijk wat af en wordt matig of vrij krachtig, langs de kust en op het IJsselmeer overwegend hard. Komende nacht zijn er in het zuiden van het land opklaringen, in het noorden houdt de buiigheid aan. De temperatuur daalt naar een graad of 13 en de wind neemt geleidelijk verder af naar matig en aan de kust (vrij) krachtig. Zaterdag komt de zon af en toe te voorschijn, maar vooral in de middag vallen opnieuw enkele buien, mogelijk met onweer. Het wordt met rond 18 graden iets warmer dan vandaag en bovendien waait het wat minder hard. Er staat een matige en aan de kust (vrij) krachtige west tot zuidwestenwind. vrijdag 06 juli 2007 16.35 uur
Na de lunch gaan we het maalkoppel compleet schoon maken en wordt de 325 kg vers gemalen meel afgewogen en klaar gezet voor transport naar bakkerij Joop ten Veen in Bennekom. Door de hogere temperatuur in het zomerseizoen ontwikkelt zich in meelresten sneller ongedierte. Daarom is het nu zaak om meteen schoon te maken en niet te wachten tot de volgende zaterdag. Doordat we produceren voor menselijke consumptie heeft de molenaar een wettelijke plicht om een schoonmaakregister bij te houden. Hierop kan hij ook controle op verwachten. Peter en ik beginnen met de demontage en schoonmaak van het maalkoppel. Ook in de middag blijft het druk met bezoekers en ook deze keer mag ik de mensen rondleiden. De eersten die aan de beurt zijn is een Nederlands/Australisch gezin met 2 kinderen. De vrouw verstaat gedeeltelijk Nederlands, maar ik mag het toch in het Nederlands vertellen. Op sommige momenten moet ik toch een aantal zaken in het Engels uitleggen. Dit maakt het ook voor mij weer leuk. Deze keer kan ik wel de molen vangen en de wieken / zeilvoering demonstreren. Het lijkt erop dat de vlaggetjes die we voeren ook meer bezoekers trekken want de volgende ploeg staat alweer te wachten. Hans en Peter houden zich bezig met de schoonmaak en ik ben de rest van de middag bezig met bezoekers. Pas om 15.45 uur heb ik even tijd om een kopje thee te nemen en daarna is het alweer tijd om de molen weg te zetten. Peter en ik maken eerst nog de vloer van de maal zolder schoon en beginnen dan met afzeilen. Hans geeft ons eerst nog instructie hoe we de vlaggen lijnen moeten verwijderen. We moeten de eerste wiek voorzetten en de vlaggenlijn losmaken, daarna moeten we de lijn vast zetten aan de reling en dan de volgende wiek rustig laten komen, hierbij moeten we goed opletten dat de vlaggenlijn niet achter de reling blijft haken. Als dit bij de eerst goed lukt, laat hij ons verder begaan en ook omdat Peter dit allemaal meer op deze molen heeft gedaan. Toch controleert hij ons aan het eind nog even alles omdat hij tenslotte eindverantwoordelijk voor de veiligheid van de molen is. Er zijn geen dingen die we vergeten zijn. Mijn maalboekje wordt nog ingevuld en ondertekent en dan is het tijd om naar huis te gaan.

Geen opmerkingen: