donderdag 12 februari 2009

Verslag No. 57 van de leerling op de “Nieuwe Molen”

Dit is alweer mijn 57e dag als leerling molenaar. Aanwezig vandaag zijn Hans de Kroon, (molenaar) Aad Hendrickx, Patrick een maatschappelijke stagiair en ikzelf. Margo loopt vandaag met Rita mee om te kijken of ze ook in het winkeltje kan helpen.
Vandaag ben ik instructeur voor Aad en Kees, maar helaas kwam Kees niet opdagen.

Het weersvooruitzichten is als volgt: Zaterdagochtend verlaat de storing het oosten en drijven van het noordwesten uit opklaringen het land binnen. De wind draait dan naar het noordwesten en neemt in kracht toe, boven land zwak tot matig aan zee matig tot vrij krachtig, rond kracht 4. Met deze noordwestelijke stroming kunnen vanaf zee in de kustprovincies enkele buien binnendrijven, mogelijk met een winters karakter. De middagtemperatuur ligt rond 6 graden. Zie ook het bijgevoegde kaartje met de prognose.
Het programma voor vandaag 07-02-2009: Omdat er een geen goede maalwind wordt verwacht maken we de molen klaar met 4 volle en draaien hiermee voor de Prins. De Noordwesten wind is een werkwind en daarom moeten we de hele dag opletten. Mogelijk als de wind toeneemt dat we in de middag kunnen malen. Vandaag neem ik Aad mee door de molen en later zullen we ook theorie behandelen. Hans begeleidt de maatschappelijke stagiair, zij gaan de silo van het blauwe koppel schoonmaken en spelt van de graan zolder naar beneden luien om dit vervolgens weer met de jakobsladder in de silo te brengen. Het gaat om ca 400 kg.
Omdat Aad er om 9.00 uur nog niet is begin ik met het opzeilen van de molen terwijl Hans wacht op de bakker om het vorige week gemalen rogge mee te geven.
Ik begin met het losmaken van de roekettingen en de bliksemafleider. Op weg naar boven licht ik de steen op de maalzolder, ik zet de molen uit zijn werk op de luizolder. Op de kapzolder worden dan vervolgens het halslager, penlager en de tegel worden gesmeerd. De vlag hang ik later op omdat we anders de vlag in de windvaan krijgen.
Omdat de wind uit het Noorden komt moeten ik een heel stuk krimpend kruien. Ik maak de bezetketting los leg de kruikabel om, om zo direct een stuk linksom te kruien. Dit wordt een aantal keren herhaald tot ik denk dat de molen ongeveer goed sta. Dan ga ik naar boven om wel de vlag op te hangen. Beneden gekomen stel ik vast dat de molen goed staat en leg ik de bezetketting en kruiketting weer terug. Dan maak ik de kneppel los en zet ik de pal vast en zeil ik de molen op met 4 volle. Ik controleer nog of de molen goed op de wind staat en als dat het geval is zet ik de bescherming voor de bezoekers en kan ik de molen laten draaien. De Nederlandse vlag en de blauwe wimpel worden natuurlijk ook uitgehangen. Intussen is ook Aad gearriveerd, hij had autopech. We gaan aan de koffie en na de koffie ga ik met Aad kijken wat hij weet van molens in het algemeen. Aad wil ontzettend graag een inhaalslag maken om in mei het examen aan te vragen. Helaas heb ik slecht nieuws. De aanvraag termijnen zijn door de Hollandsche Molen gewijzigd. De aanvraag voor het regionale proef examen is verplaatst van 1 mei naar 1 maart en van 1 december naar 1 oktober. De aanvraag voor het landelijk examen is verplaatst van 15 juli naar 15 mei en van 15 februari naar 15 december. Dit betekent dat Aad pas zijn maalboekje in kan leveren voor 1 oktober. Na de koffie ga ik met Aad in de kap en hiervoor zetten we de molen stil. Als we dit gedaan hebben zetten we de kneppel vast en nemen een touw mee naar boven om ook hier nog de kneppel te blokkeren. (Extra veiligheid) In de kap probeer ik een beeld te krijgen van het kennis niveau van Aad. Hij werkt wel al 2 jaar op de molen bij Hans Dobbe en aangezien dit een beroepsmolenaar is wordt er weinig of geen tijd besteed aan opleiding. Het blijkt al snel dat de kennis die Aad nodig heeft om examen te kunnen doen is zeker nog niet aanwezig, later zal ook blijken dat de vaardigheden niet goed aangeleerd zijn en ook hier moet ook nog aandacht aan besteed worden. Ik heb Aad in ieder geval wel een beeld kunnen geven over de vragen die op het regionaal examen worden gesteld. Tot 11.30 blijven we in de kap en als we daar klaar zijn, komt Hans met een aantal bezoekers. Deze hebben geluk dat de molen stil staat, want anders komen er geen bezoekers in de kap. Terwijl Hans in de kap is nemen Aad en ik het wiekenkruis en de zielvoeringen door, ook de roeden en de ophanging in de askop komt aan de orde. Als we dit doorgenomen hebben is ook Hans uit de kap en is de kneppel weer los, zodat de molen weer kan draaien. De wind is niet gedraaid en ook niet toegenomen, wel is het inmiddels droog geworden. Tijd om een boterham te eten. Na het eten houden we wel de molen in de gaten en nemen we de theorie over de poldermolen door en ook het weer kaartje komt aan de orde. Aad had zich op de theorie over de poldermolen goed voorbereid en had alle 40 vragen gemaakt. Veel antwoorden waren goed en bij een enkele vraag hebben we aanvullende informatie gegeven. Daarna is het weerplaatje aan de orde. Uit het voorspelde weer versus het werkelijke weer blijkt dat hierin behoorlijk verschil zat. De voorspelling was dat een occlusie in de nacht zou overtrekken, maar in de ochtend regende het nog en blijkt dat de occlusie nog over midden Nederland te liggen. Dat had ook weer tot gevolg dat de Noordwesten wind die was voorspeld niet zo ver is gekomen maar bij Noord is blijven steken. Ook de kracht van de wind is de gehele dag niet boven 3 Bft gekomen. Als we dit gedaan hebben gaan we weer de molen door en kijken of alles nog goed staat.
Dan gaat de “Bel” een teken dat de molenaar benden moet komen. Ik had een idee waar het om ging en ben direct naar benden gegaan. Daar stond Jantine met een brede “smile” op haar gezicht. Jantine had om half twaalf haar examen op molen de kroon in Arnhem. De “smile” gaf al aan dat ook zij het proefexamen gehaald had. (met vlag en wimpel)
Hiep , hiep, hoera voor Jantine.
Voor Hans ook een goed gevoel want 2 van de drie leerlingen die hij in opleiding heeft hebben het proefexamen doorstaan. Ben gaat waarschijnlijk in oktober aanvragen. We praten over het examen van Jantine als mijn vriend Niek en Thea de molen inkomen. Zij kwamen om mij te feliciteren met mijn behaalde examen op 24 januari.
Hij had een kado meegenomen dat ik in de molen moest uitpakken. Het was een plaat van 1 meter bij 1 meter met daarop een puzzel van de molen van kinderdijk. Of ik deze maar even in elkaar wil leggen. Daarna liet Niek doorschemeren dat hij ook als leerling in Beuningen op standaard molen “De Haag” van molenaar Henk Rambach en op de “Beatrixmolen” van molenaar Peter Lieskamp in Winssen gaat beginnen. Het formulier voor de inschrijving gaat deze week de deur uit. Hans de Kroon heeft aangeboden Niek een proefles te geven. Een datum moet nog geprikt worden. Ook krijgen we nog bezoek van Emiel van Schaik, molenaar op molen “De Bouwing” uit Geldermalsen. Hij moest voor zijn werk in Veenendaal zijn en wilde graag de molen bekijken. Daarop zijn we met z’n allen door de molen gegaan waarbij we wederom de molen hebben stilgezet en kneppel vast, om ook in de kap te kijken. Als dit achter de rug is, is het tijd om af te zeilen. We hebben de afzetting weggehaald. De molen vangen bij wiek nr. 2 afzeilen en borden eruit. Vervolgens hebben we dit ook gedaan bij wiek 3, 4 en 1. Een aantal wieken heeft Aad gedaan, dat was voor ons weer om te zien hoever Aad het bedienen van de molen beheerst. Daarna hebben we het wiekenkruis vastgelegd met de roeketting en de bliksemkabel vast gemaakt en met een mooie lus gelegd. Daarna de pal losgemaakt en de kneppel vastgezet. Ook het vangtouw hebben we netjes weggehangen. Wij zijn naar de kapzolder gegaan en onderweg hebben we de steen in het werk gezet. Op de zolder hebben we de vlag gestreken, het luikgesloten, halslager en penlager van vet (reuzel) voorzien en aangedrukt en de tellerstand genoteerd. We hebben de kapzolder verlaten waarbij we het licht hebben uitgedaan en het luik gesloten. Op de maalzolder hebben we de steen bijgezet. En de vlag weggelegd. We hebben de deuren gesloten en gezorgd dat regenlekkage in de emmer loopt. Dan zijn we klaar, nu nog het maalboekje invullen en er komt weer een eind aan een leerzame draaidag. Hans zorgt daarna nog voor het afsluiten van de molen.

Geen opmerkingen: